Descripcion

Arbustos de 1-1,5 m de alto, con ramas erguidas, flexibles, pubescentes hacia el ápice; entrenudos de 5-10 mm. Hojas dimorfas, las de los macroblastos de (2-)3-4(-8) mm de largo, 3- partidas, espiniformes, con el lóbulo central de mayor longitud que los laterales; hojas de los braquiblastos de 9-12 x 1-1,5(-3) mm, enteras, subcrasas, obovadas a linear-oblongas, ápice obtuso a subobtuso, con mucrón breve y base cuneada, superficie escabrosa. Monobotrios formados por espigas plurifloras de 3 cm de largo; brácteas florales de 2,5-8(-9) mm de largo, ovadas o lineares, subconnadas, ápice agudo a punzante, a veces acuminadas, margen ciliado. Cáliz tubuloso, 5-dentado, con tubo de 3-4,5 mm de largo, marcadamente 5-costado, dientes de 0,5-3 mm de largo, subiguales, subulados, rígidos y algo recurvos en el ápice, pubescencia de pelos cortos, esparcidos, blanquecinos, especialmente entre las costillas; corola lila, de 8,5-12,5 mm de largo, con pelos suaves y cortos, más o menos erectos, adpresos, desde la mitad superior hasta la base de los lóbulos, fauce con pelos claviformes; gineceo de 5-6,6 mm de largo, ovario con ápice glabro. Clusas de 2,8-3 mm de largo, ápice obtuso, angostándose hacia la base, cara dorsal convexa, castaño oscura, estriada, caras comisurales papilosas, blanquecinas.

Distribucion y Habitat

Crece en la Argentina, en las provincias fitogeográficas de la Puna y Prepuna, también en Chile; se halla entre los 2000 y 2800 m s.m.

Ejemplares de referencia

Colector N° Colect. Especie Departamento Provincia Imagen
  • Aedo, C.
  • 15396 Famatina La Rioja
  • Aedo, C.
  • 15482 Las Heras Mendoza
  • Apochian, C.
  • 236 Calingasta San Juan
  • Apochian, C.
  • 273 Calingasta San Juan
  • Arenas, P.
  • 954 Humahuaca Jujuy
  • Barboza, G. E.
  • 1154 Belén Catamarca
  • Barboza, G. E.
  • 2721 Famatina La Rioja
  • Barboza, G. E.
  • 2801 Famatina La Rioja
  • Barboza, G. E.
  • 2849 Famatina La Rioja
  • Barboza, G. E.
  • 3228 Famatina La Rioja
  • Barboza, G. E.
  • 4264 Famatina La Rioja
  • Beorchia, A.
  • 65 Calingasta San Juan
  • Biurrun, F.
  • 5741 Iglesia San Juan
  • Biurrun, F.
  • 7091 Famatina La Rioja
  • Böcher, T. W.
  • 921 Mendoza
  • Boelcke, O.
  • 4057 San Carlos Mendoza
  • Boelcke, O.
  • 15572 San Rafael Mendoza
  • Boelcke, O.
  • 15624 San Rafael Mendoza
  • Boelcke, O.
  • 15788 Malargüe Mendoza
  • Boelcke, O.
  • 15889 San Rafael Mendoza
  • Bohi, A.
  • 217 Yavi Jujuy
  • Botta, S. M.
  • 136 Tilcara Jujuy
  • Burkart, A.
  • -1 (si 11728) Valle Grande Jujuy
  • Burkart, A.
  • -1 (si 11986) Humahuaca Jujuy
  • Burkart, A.
  • -1 (si 14264) Malargüe Mendoza
  • Burkart, A.
  • 11728 Valle Grande Jujuy
  • Burkart, A.
  • 11986 Humahuaca Jujuy
  • Burkart, A.
  • 14264 2 Mendoza
  • Burkart, A.
  • 14267 Malargüe Mendoza
  • Burmeister, C.
  • 33 -
  • Cabrera, A. L.
  • 7677 Tilcara Jujuy
  • Cabrera, A. L.
  • 9491 Yavi Jujuy
  • Cabrera, A. L.
  • 13318 Tilcara Jujuy
  • Cabrera, A. L.
  • 15015 Jujuy
  • Cabrera, A. L.
  • 17320 Humahuaca Jujuy
  • Cabrera, A. L.
  • 17520 Humahuaca Jujuy
  • Cabrera, A. L.
  • 20727 Humahuaca Jujuy
  • Cabrera, A. L.
  • 21419 Humahuaca Jujuy
  • Cabrera, A. L.
  • 27214 Famatina La Rioja
  • Cabrera, A. L.
  • 27417 Humahuaca Jujuy
  • Cabrera, A. L.
  • 31563 Tilcara Jujuy
  • Cabrera, A. L.
  • 31618 Tilcara Jujuy
  • Cabrera, A. L.
  • 32449 a Belén Catamarca
  • Cabrera, A. L.
  • 32449 b Belén Catamarca
  • Cabrera, A. L.
  • 32542 Belén Catamarca
  • Carette, E.
  • 331 San Carlos Mendoza
  • Carette, E.
  • 332 San Carlos Mendoza
  • Castillón, L.
  • 300 Tumbaya Jujuy
  • Cialdella, A. M.
  • 284 Cachi Salta
  • Claren, F.
  • -1 11836 Cochinoca Jujuy
  • Claren, F.
  • 11660 Santa Catalina Jujuy
  • Cocucci, A. A.
  • 2702 Yavi Jujuy
  • Cocucci, A. A.
  • 3252 Tumbaya Jujuy
  • Diers, L.
  • 119 Tilcara Jujuy
  • Donadío, S.
  • 163 Famatina La Rioja
  • Fabris, H. A.
  • 1787 Humahuaca Jujuy
  • Fabris, H. A.
  • 1871 Humahuaca Jujuy
  • Fabris, H. A.
  • 2292 Calingasta San Juan
  • Fabris, H. A.
  • 3624 Valle Grande Jujuy
  • Fabris, H. A.
  • 6000 Tilcara Jujuy
  • Fabris, H. A.
  • 6049 Tilcara Jujuy
  • Fabris, H. A.
  • 6352 Tilcara Jujuy
  • Fabris, H. A.
  • 6989 Valle Grande Jujuy
  • Fabris, H. A.
  • 8448 Calingasta San Juan
  • Fortunato, R. H.
  • 5594 Calingasta San Juan
  • García, R. C. A.
  • 553 Humahuaca Jujuy
  • Guaglianone, E. R.
  • 3119 Humahuaca Jujuy
  • Haene, E.
  • 1160 Calingasta San Juan
  • Haene, E.
  • 1621 Calingasta San Juan
  • Haene, E.
  • 1737 Calingasta San Juan
  • Hjerting, J. P. K.
  • 69 Humahuaca Jujuy
  • Hunziker, A. T.
  • 23766 Angaco San Juan
  • Hunziker, A. T.
  • 23857 Angaco San Juan
  • Hunziker, J. H.
  • 1962 La Rioja
  • Hunziker, J. H.
  • 3071 Las Heras Mendoza
  • Hunziker, J. H.
  • 3092 Las Heras Mendoza
  • Hunziker, J. H.
  • 7802 Las Heras Mendoza
  • Jiles P., C.
  • 2898 Limarí Coquimbo
  • Jörgensen, P.
  • 1612 -
  • Kiesling, R.
  • 185 Humahuaca Jujuy
  • Kiesling, R.
  • 651 Humahuaca Jujuy
  • Kiesling, R.
  • 3108 Angaco San Juan
  • Kiesling, R.
  • 3433 Tumbaya Jujuy
  • Kiesling, R.
  • 3642 Humahuaca Jujuy
  • Kiesling, R.
  • 3654 Humahuaca Jujuy
  • Kiesling, R.
  • 4407 Angaco San Juan
  • Kiesling, R.
  • 4662 Calingasta San Juan
  • Kiesling, R.
  • 4671 Calingasta San Juan
  • Kiesling, R.
  • 5184 Tumbaya Jujuy
  • Kiesling, R.
  • 6325 Angaco San Juan
  • Kiesling, R.
  • 6865 Calingasta San Juan
  • Kiesling, R.
  • 6962 Calingasta San Juan
  • Kiesling, R.
  • 7077 Tilcara Jujuy
  • Kiesling, R.
  • 7453 Calingasta San Juan
  • Kiesling, R.
  • 7710 Calingasta San Juan
  • Kiesling, R.
  • 9109 Calingasta San Juan
  • Kiesling, R.
  • 9253 Calingasta San Juan
  • Kiesling, R.
  • 9438 Ullum San Juan
  • Kiesling, R.
  • 10182 Iglesia San Juan
  • Krapovickas, A.
  • 5225 Famatina La Rioja
  • Krapovickas, A.
  • 5318 La Rioja
  • Kuntze, C. E. O.
  • 5 Mendoza
  • Kurtz, F.
  • 5645 San Rafael Mendoza
  • Kurtz, F.
  • 9464 Las Heras Mendoza
  • Kurtz, F.
  • 15435 Sanagasta La Rioja
  • Lagiglia, H.A.
  • 8669 Malargüe Mendoza
  • Lagiglia, H.A.
  • 8756 Malargüe Mendoza
  • Loos, A.
  • -1 Mendoza
  • Loos, A.
  • -1 q Mendoza
  • Meyer, T.
  • -1 (LIL 34407) Tilcara Jujuy
  • Meyer, T.
  • -1 lil 34407 Tilcara Jujuy
  • Morrone, O.
  • 2454 Humahuaca Jujuy
  • Morrone, O.
  • 2509 Humahuaca Jujuy
  • Morrone, O.
  • 3131 Tumbaya Jujuy
  • Morrone, O.
  • 4358 Tumbaya Jujuy
  • Múlgura, M. E.
  • 4210 Tumbaya Jujuy
  • Múlgura, M. E.
  • 4228 Humahuaca Jujuy
  • Naranjo, C.
  • 904 Las Heras Mendoza
  • Negritto, M. A.
  • 232 Ambato Catamarca
  • Nicora, E. G.
  • 4445 Las Heras Mendoza
  • Okada, K. A.
  • 3021 Humahuaca Jujuy
  • Olmstead, R.
  • 2004 -192 Malargüe Mendoza
  • Olmstead, R.
  • 2004 -197 Malargüe Mendoza
  • Prina, A. O.
  • 1488 Malargüe Mendoza
  • Prina, A. O.
  • 1625 Malargüe Mendoza
  • Prina, A. O.
  • 1784 Malargüe Mendoza
  • Prina, A. O.
  • 3426 San Carlos Mendoza
  • Prina, A. O.
  • 3478 San Carlos Mendoza
  • Reca, A. R.
  • 98 Catamarca
  • Rodríguez, D.
  • 1218 Tafí Tucumán
  • Rotman, A. D.
  • 405 Las Heras Mendoza
  • Rotman, A. D.
  • 410 Las Heras Mendoza
  • Rotman, A. D.
  • 449 Las Heras Mendoza
  • Ruiz Leal, A.
  • 2556 San Rafael Mendoza
  • Ruiz Leal, A.
  • 20143 Las Heras Mendoza
  • Ruiz Leal, A.
  • 21590 Las Heras Mendoza
  • Ruiz Leal, A.
  • 23528 San Carlos Mendoza
  • Ruiz Leal, A.
  • 23636 Las Heras Mendoza
  • Ruthsatz, B.
  • -1 373-1 Humahuaca Jujuy
  • Ruthsatz, B.
  • -1 575 Humahuaca Jujuy
  • Ruthsatz, B.
  • -1 576 Tumbaya Jujuy
  • Ruthsatz, B.
  • -1 baa 140-4 Tumbaya Jujuy
  • Ruthsatz, B.
  • -1 baa 277-4 Humahuaca Jujuy
  • Ruthsatz, B.
  • -1 baa 373-1 Humahuaca Jujuy
  • Salariato, D. L.
  • 286 Las Heras Mendoza
  • Salomón, L.
  • 186 Famatina La Rioja
  • Salomón, L.
  • 186 Famatina La Rioja
  • Sanzin, R.
  • 733 Las Heras Mendoza
  • Sanzin, R.
  • 3114 San Carlos Mendoza
  • Sanzin, R.
  • 3121 Las Heras Mendoza
  • Schreiter, R.
  • 10047 Tilcara Jujuy
  • Semper, J.
  • 574 Luján de Cuyo Mendoza
  • sin colector
  • -1 (LIL 32725) Tilcara Jujuy
  • Soriano, A.
  • 662 Humahuaca Jujuy
  • Soza, V.
  • 1828 Humahuaca Jujuy
  • Tolaba, J. A.
  • 1206 Iruya Salta
  • Venturi, S.
  • 4849 Tumbaya Jujuy
  • Venturi, S.
  • 8605 Humahuaca Jujuy
  • Volponi, C. R.
  • 148 Calingasta San Juan
  • Werdermann, E.
  • 236 Elqui Coquimbo
  • Werner, D.
  • 336 Tilcara Jujuy
  • Werner, D.
  • 444 Tilcara Jujuy
  • Werner, D.
  • 867 Yavi Jujuy
  • Wingenroth, M.
  • 238 Las Heras Mendoza
  • Zuloaga, F. O.
  • 3589 Tumbaya Jujuy
  • Zuloaga, F. O.
  • 5927 Humahuaca Jujuy
  • Zuloaga, F. O.
  • 5949 Humahuaca Jujuy
  • Zuloaga, F. O.
  • 9152 Humahuaca Jujuy
  • Zuloaga, F. O.
  • 9152 Humahuaca Jujuy
  • Zuloaga, F. O.
  • 9152 Humahuaca Jujuy
  • Zuloaga, F. O.
  • 9152 Humahuaca Jujuy
  • Zuloaga, F. O.
  • 9209 Tilcara Jujuy
  • Zuloaga, F. O.
  • 9239 Tilcara Jujuy
  • Zuloaga, F. O.
  • 9239 Tilcara Jujuy
  • Zuloaga, F. O.
  • 9320 Rosario de Lerma Salta
  • Zuloaga, F. O.
  • 10215 Tumbaya Jujuy
  • Zuloaga, F. O.
  • 10632 Humahuaca Jujuy
  • Zuloaga, F. O.
  • 10632 Humahuaca Jujuy
  • Zuloaga, F. O.
  • 11217 Los Andes Salta
  • Zuloaga, F. O.
  • 13509 Humahuaca Jujuy
  • Zuloaga, F. O.
  • 13509 Humahuaca Jujuy
  • Zuloaga, F. O.
  • 13509 Humahuaca Jujuy

    Nombre Vulgar y Usos

    Tipo y Observaciones

    Material Tipo:
    Observaciones: Esta especie se caracteriza por las hojas de los macroblastos espiniformes, tripartidas, por los dientes del cáliz subulados y rígidos y por las clusas no aladas.

    Rama florífera