Descripcion

Hierbas de 20-40 cm de alto, con raíces gemíferas. Hojas sésiles; láminas oblongas u oblongo-lanceoladas, de 5-20 × 1,5- 4 mm, carnosas, glabras o con pelos glandulares. Flores sobre pedicelos de 5-10 mm, cáliz glanduloso-pubescente, de 5-8 mm, dividido en 5 dientes desiguales de 2,5-5 mm, agudos, mucronados; corola ligeramente zigomorfa, lilácea (especialmente el limbo), raro limbo purpúreo, amarillo o cremoso, y más raro aún corola blanca, tubulosa, de 10-15 mm, tubo ensanchándose progresivamente hacia el ápice y enangostado en la garganta, lóbulos ovados, desiguales; estambres adheridos a la garganta de la corola, 2 fértiles con anteras reniformes, parte libre de los filamentos de 1,5-2 mm, estaminodios 3, desiguales; estilo ca. 15 mm, aplanado y dilatado en el ápice. Cápsula ovoide o elipsoide, dehiscente, 4-valvada; semillas numerosas, prismáticas, de color castaño claro.

Distribucion y Habitat

Endémica del centro-oeste de la Argentina, entre los 300 y 1200 m s.m.; por el oeste se la encuentra hasta los 62º y por el este hasta la región chaqueña en la provincia de Santa Fe. Habita suelos bajos y salinos. Por su sistema radical, aprovecha terrenos con disturbio, como los bordes de caminos.

Ejemplares de referencia

Colector N° Colect. Especie Departamento Provincia Imagen
  • Anderson, D. L.
  • 1500 General Pedernera San Luis
  • Anderson, D. L.
  • 2647 General Belgrano La Rioja
  • Anderson, D. L.
  • 3327 Santa Rosa Mendoza
  • Anderson, D. L.
  • 3526 Juan Martín de Pueyrredón San Luis
  • Anderson, D. L.
  • 3548 General Pedernera San Luis
  • Anderson, D. L.
  • 3606 Juan Martín de Pueyrredón San Luis
  • Anderson, D. L.
  • 3873 Caucete San Juan
  • Ariza Espinar, L.
  • 2488 San Justo Córdoba
  • Ariza Espinar, L.
  • 2512 Ullum San Juan
  • Ariza Espinar, L.
  • 2800 Zonda San Juan
  • Ariza Espinar, L.
  • 2950 Calingasta San Juan
  • Báez, J. R.
  • 99 San Luis
  • Báez, J. R.
  • 33857 (SI 143710) San Luis
  • Barboza, G. E.
  • 4064 Cruz del Eje Córdoba
  • Barboza, G. E.
  • 4737 Independencia La Rioja
  • Barboza, G. E.
  • 4934 Salavina Santiago del Estero
  • Bartlett, H. H.
  • 19766 Santiago del Estero
  • Bartlett, H. H.
  • 20469 Río Hondo Santiago del Estero
  • Bianco, C. A.
  • 1977 Juárez Celman Córdoba
  • Bianco, C. A.
  • 2326 Juárez Celman Córdoba
  • Biurrun, F.
  • 170 Chamical La Rioja
  • Biurrun, F.
  • 2356 Chamical La Rioja
  • Biurrun, F.
  • 4367 Chamical La Rioja
  • Biurrun, F.
  • 6391 Chamical La Rioja
  • Biurrun, F.
  • 6622 Chamical La Rioja
  • Bodenbender, W.
  • -1 9872 San Justo Córdoba
  • Cabrera, A. L.
  • 15588 Río Hondo Santiago del Estero
  • Carette, E.
  • 185 -
  • Castellanos, A.
  • 587 Calamuchita Córdoba
  • Chiapella, J.
  • 2285 Calingasta San Juan
  • Chiarini, F.
  • 1386 San Justo Córdoba
  • Chiarini, F.
  • 1402 Mendoza
  • Cocucci, A. A.
  • 243 Atamisqui Santiago del Estero
  • Cocucci, A. A.
  • 541 Lavalle Mendoza
  • Cocucci, A. A.
  • 1112 Ojo de Agua Santiago del Estero
  • Cocucci, A. A.
  • 1361 Santiago del Estero
  • Cocucci, A. A.
  • 5640 -
  • Cocucci, A. A.
  • 5946 Valle Fértil San Juan
  • Cristóbal, C. L.
  • 2006 Vera Santa Fe
  • Di Fulvio, T. E.
  • 43 San Rafael Mendoza
  • Di Fulvio, T. E.
  • 144 San Justo Córdoba
  • Di Fulvio, T. E.
  • 679 San Justo Córdoba
  • Di Fulvio, T. E.
  • 744 Aguirre Santiago del Estero
  • Di Fulvio, T. E.
  • 769 San Justo Córdoba
  • Di Fulvio, T. E.
  • 974 General Belgrano La Rioja
  • Di Fulvio, T. E.
  • 1048 Ojo de Agua Santiago del Estero
  • Fernández, J.
  • 200 9 de Julio Santa Fe
  • Fortunato, R. H.
  • 5918 Valle Fértil San Juan
  • Galander, C.
  • -1 CORD 25498 San Luis
  • Guaglianone, E. R.
  • 1343 25 de Mayo San Juan
  • Guiñazú, J. R.
  • 171 San Luis
  • Guzmán, C. A.
  • 26 San Justo Córdoba
  • Hicken, C. M.
  • -1 (SI 143715) San Juan
  • Hicken, C. M.
  • 78 (SI 143714) San Juan
  • Hicken, C. M.
  • 78 -a Santa Lucía San Juan
  • Hicken, C. M.
  • 85 Santa Lucía San Juan
  • Hieronymus, G. H. E. W.
  • 833 Minas Córdoba
  • Hosseus, C. C.
  • 683 Ischilín Córdoba
  • Hosseus, C. C.
  • 2074 San Juan
  • Hunziker, A. T.
  • 9155 Minas Córdoba
  • Hunziker, A. T.
  • 9871 Cruz del Eje Córdoba
  • Hunziker, A. T.
  • 9986 Ischilín Córdoba
  • Hunziker, A. T.
  • 10463 Rivadavia Santiago del Estero
  • Hunziker, A. T.
  • 10653 Río Primero Córdoba
  • Hunziker, A. T.
  • 11359 San Justo Córdoba
  • Hunziker, A. T.
  • 12996 Calingasta San Juan
  • Hunziker, A. T.
  • 13279 San Justo Córdoba
  • Hunziker, A. T.
  • 13295 San Justo Córdoba
  • Hunziker, A. T.
  • 13870 General Ortíz de Ocampo La Rioja
  • Hunziker, A. T.
  • 14096 General Ortíz de Ocampo La Rioja
  • Hunziker, A. T.
  • 16673 Valle Fértil San Juan
  • Hunziker, A. T.
  • 16735 Valle Fértil San Juan
  • Hunziker, A. T.
  • 18950 Marcos Juárez Córdoba
  • Hunziker, A. T.
  • 21285 Atamisqui Santiago del Estero
  • Hunziker, A. T.
  • 23160 Loreto Santiago del Estero
  • Hunziker, A. T.
  • 23185 Rosario Vera Peñaloza La Rioja
  • Hunziker, A. T.
  • 23356 Caucete San Juan
  • Hunziker, A. T.
  • 23357 Caucete San Juan
  • Hunziker, A. T.
  • 23358 Caucete San Juan
  • Hunziker, A. T.
  • 23359 Caucete San Juan
  • Hunziker, A. T.
  • 23364 Rosario Vera Peñaloza La Rioja
  • Hunziker, A. T.
  • 23365 Rosario Vera Peñaloza La Rioja
  • Hunziker, A. T.
  • 23417 Juan Martín de Pueyrredón San Luis
  • Hunziker, A. T.
  • 23419 Juan Martín de Pueyrredón San Luis
  • Hunziker, A. T.
  • 23423 Juan Martín de Pueyrredón San Luis
  • Hunziker, A. T.
  • 23424 Juan Martín de Pueyrredón San Luis
  • Hunziker, A. T.
  • 23449 Juan Martín de Pueyrredón San Luis
  • Hunziker, A. T.
  • 23454 Juan Martín de Pueyrredón San Luis
  • Hunziker, A. T.
  • 23465 Juan Martín de Pueyrredón San Luis
  • Hunziker, A. T.
  • 23631 Caucete San Juan
  • Hunziker, A. T.
  • 24147 General San Martín Córdoba
  • Kiesling, R.
  • 4027 Sarmiento San Juan
  • Kiesling, R.
  • 4305 Valle Fértil San Juan
  • Kiesling, R.
  • 6467 Calingasta San Juan
  • Kiesling, R.
  • 10337 Valle Fértil San Juan
  • Kuntze, C. E. O.
  • -1 CORD 25494 -
  • Kurtz, F.
  • 4235 Graneros Tucumán
  • Kurtz, F.
  • 4288 La Paz Catamarca
  • Kurtz, F.
  • 4540 Río Primero Córdoba
  • Kurtz, F.
  • 7056 San Rafael Mendoza
  • Kurtz, F.
  • 7056 a San Rafael Mendoza
  • Kurtz, F.
  • 8940 General Juan Facundo Quiroga La Rioja
  • Kurtz, F.
  • 9018 Independencia La Rioja
  • Kurtz, F.
  • 9872 San Justo Córdoba
  • Kurtz, F.
  • 11964 Totoral Córdoba
  • Kurtz, F.
  • 14824 Río Segundo Córdoba
  • Kurtz, F.
  • 15739 Mendoza
  • Leguiza, D.
  • 36 General Belgrano La Rioja
  • Lewis, J. P.
  • 982 Vera Santa Fe
  • Lorentz, P. G.
  • -1 (SI 28378) Santiago del Estero
  • Lorentz, P. G.
  • 5 CORD 25511 Santiago del Estero
  • Lorentz, P. G.
  • 516 Ischilín Córdoba
  • Luchetti, A. M.
  • 94 Vera Santa Fe
  • Maestri, D. M.
  • -1 CORD 144 Zonda San Juan
  • Maestri, D. M.
  • 1 LL San Justo Córdoba
  • Méndez, E.
  • -1 Tupungato Mendoza
  • Méndez, E.
  • 9540 Tupungato Mendoza
  • Múlgura, M. E.
  • 722 Valle Fértil San Juan
  • Pastore, F.
  • 20 (SI 143706) San Luis
  • Pedersen, T. M.
  • 11789 Valle Fértil San Juan
  • Piccinini, B.
  • 2801 Figueroa Santiago del Estero
  • Piccinini, B.
  • 2837 Figueroa Santiago del Estero
  • Piotti, E.
  • -1 14824 Río Segundo Córdoba
  • Ragonese, A. E.
  • 2832 San Javier Santa Fe
  • Roig, F. A.
  • 8608 Chamical La Rioja
  • Roig, F. A.
  • 8672 General Belgrano La Rioja
  • Rossow, R. A.
  • 750 General Roca Río Negro
  • Ruiz Leal, A.
  • 16345 Angaco San Juan
  • Sayago, M.
  • 1720 San Justo Córdoba
  • Sayago, M.
  • 1721 Río Seco Córdoba
  • Scala, A. C.
  • 4 (SI 143713) Pichi Mahuida Río Negro
  • sin colector
  • -1 (SI 143711) -
  • Smith, S. D.
  • 609 Cruz del Eje Córdoba
  • Soriano, A.
  • 1049 Mendoza
  • Stuckert, T. J. V.
  • 5993 San Justo Córdoba
  • Stuckert, T. J. V.
  • 7078 San Justo Córdoba
  • Stuckert, T. J. V.
  • 10321 San Alberto Córdoba
  • Stuckert, T. J. V.
  • 10322 San Alberto Córdoba
  • Stuckert, T. J. V.
  • 14516 Cruz del Eje Córdoba
  • Stuckert, T. J. V.
  • 22136 Río Primero Córdoba
  • Stuckert, T. J. V.
  • 23038 Río Primero Córdoba
  • Subils, R.
  • 710 San Justo Córdoba
  • Subils, R.
  • 2508 Marcos Juárez Córdoba
  • Subils, R.
  • 3007 Santiago del Estero
  • Subils, R.
  • 3143 Vera Santa Fe
  • Subils, R.
  • 4224 San Justo Córdoba
  • Tatter, O.
  • -1 Graneros Tucumán
  • Tatter, O.
  • 4288 Paclin Catamarca
  • Tivano, J. C.
  • 638 Sarmiento Santiago del Estero
  • Troiani, H. O.
  • 5554 Chalileo La Pampa
  • Troncoso, N. S.
  • 6038 San Luis
  • Venturi, S.
  • 483 Leales Tucumán
  • Venturi, S.
  • 5439 Leales Tucumán

    Nombre Vulgar y Usos

    Tipo y Observaciones

    Material Tipo:
    Observaciones: Nombre vulgar. «Yerba de la paloma». Las corolas amarillas o cremosas son más pequeñas y menos zigomorfas, y con el ensanchamiento superior del tubo corolino tapizado interiormente de pelos simples y ramificados, mientras que las corolas liláceas muestran allí pelos glandulares.